عیسی فولادفر
▫️داراب، استان فارس – شهر تاریخی دارابگرد، یکی از نخستین آثار ثبت شده در فهرست میراث ملی ایران (سال ۱۳۱۰)، این بار در معرض تهدیدی جدی و خاموش قرار گرفته است،فرونشست زمین. این پدیده که به سرعت در حال گسترش است، شکافهای عمیق و فروچاله‌های بزرگی در اطراف و داخل این محوطه تاریخی ایجاد کرده و بقای این یادگار ارزشمند از دوران ساسانی را به خطر انداخته است.
▫️شواهد میدانی نشان می‌دهد که فرونشست زمین در دارابگرد به مرحله هشدار رسیده است. شکافهای عریض روی دیواره‌های تاریخی و فروچاله‌های عمیق در اطراف محوطه،گواهی بر پیشرفت سریع این پدیده هستند. ▫️ساکنان محلی و فعالان میراث فرهنگی سالهاست که این موضوع را به مسئولین گزارش داده‌اند، اما پاسخ همیشگی این بوده: «کل کشور درگیر فرونشست است.»
دارابگرد با پیشینه‌ای که به دوران ساسانی بازمی‌گردد، یکی از مهمترین آثار تاریخی ایران محسوب می‌شود. این شهر که به دست دارا، پادشاه افسانه‌ای ایران ساخته شده، در سال ۱۳۱۰ به عنوان یکی از نخستین آثار تاریخی ایران در فهرست میراث ملی به ثبت رسید. با این حال، در سالهای اخیر، این اثر تاریخی با چالش‌های متعددی از جمله حفاری‌های غیرمجاز، قطع درختان، ریختن زباله و بی توجهی‌های مدیریتی مواجه بوده. اکنون، فرونشست زمین به عنوان تهدیدی جدید و جدی، بقای دارابگرد را بیش از پیش در معرض خطر قرار داده است.
▫️کارشناسان زمین‌شناسی هشدار می‌دهند که فرونشست زمین پدیده‌ای غیرقابل بازگشت است و در صورت انجام ندادن اقدام فوری، دارابگرد ممکن است برای همیشه از دست برود. برداشت بی‌رویه آبهای زیرزمینی، خشک سالهای پی در پی و مدیریت نادرست منابع آبی از جمله دلایل اصلی این پدیده در منطقه هستند. به گفته آنها، اگر روند فعلی ادامه یابد، این اثر تاریخی بیم آن می‌رود که به زودی به کلی نابود شود.
▫️با وجود گزارشهای مکرر مردم و فعالان میراث فرهنگی، اقدامات مؤثری از سوی مسئولین برای نجات دارابگرد انجام نشده است. ساکنان محلی با نگرانی می‌گویند: «ما سالهاست که فریاد می‌زنیم، اما گوشی برای شنیدن نیست. دارابگرد نه تنها برای ما، بلکه برای تمام جهان اهمیت دارد. اگر همین امروز کاری نکنیم، فردا دیر است.»
▫️کارشناسان و فعالان میراث فرهنگی خواستار اقدام فوری برای نجات دارابگرد هستند. آنها تأکید می‌کنند که باید هرچه سریعتر مطالعات دقیق زمین‌شناسی در منطقه انجام شود، برداشت آبهای زیرزمینی کنترل شود و برنامه‌های حفاظتی برای جلوگیری از گسترش فرونشست اجرایی شود. همچنین، جلب توجه سازمان‌های بین‌المللی مانند یونسکو به این موضوع می‌تواند به نجات این اثر تاریخی کمک کند.
برگرفته از میراث خبر
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این نوشته، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع نهاد مردمی را منعکس نمی‌کند.