یورونیوز فارسی
روانشناسان در سوئد با انجام یک آزمایش دریافتند خواب ناکافی ۴ ساعته تنها برای دو شب می‌تواند سبب شود که افراد به طور متوسط خود را چهار سال پیرتر حس کنند.
عکس این حالت زمانی مشاهده شد که به افراد شرکت‌کننده در آزمایش اجازه داده دادند تا ۹ ساعت در رختخواب بمانند. شرکت‌کنندگان در این مطالعه گفتند که پس از استراحت کافی، به طور متوسط خود را سه ماه جوانتر از سن واقعی‌شان احساس می‌کنند.
دکتر لئونی بالتر، روانشناسی عصبی در موسسه کارولینسکا در استکهلم و نویسنده این مطالعه، در این باره می‌گوید: «خواب تأثیر عمده‌ای بر میزان احساس پیری در شما دارد و این تنها به الگوهای خواب طولانی‌مدت شما مربوط نمی‌شود. حتی زمانی که شما فقط دو شب کمتر می‌خوابید، تأثیر واقعی بر احساس شما دارد.»
دکتر بالتر با اشاره به تبعات چنین احساسی گفت فراتر از احساس ناتوانی بیشتر، تصور سال‌ها مسن‌تر بودن ممکن است باعث شود فرد به غذا خوردن ناسالم، کاهش تحرک بدنی و عدم تمایل به معاشرت و مشارکت در تجربیات جدید رو بیاورد. اقداماتی که بر سلامتی‌اش تأثیر منفی خواهند داشت.
در آزمایش اول که بر روی ۴۲۹ فرد ۱۸ تا ۷۰ ساله انجام شد، شرکت‌کنندگان به سؤالاتی در مورد اینکه خود را در چه سنی احساس می‌کنند پاسخ دادند.
دانشمندان دریافتند به ازای هر روز کم‌خوابی، داوطلبان به طور متوسط خود را سه ماه بزرگتر احساس می‌کردند. در مقابل آنهایی که در ماه قبل هیچ شب بدی را گزارش نکرده بودند، به طور متوسط خود را تقریباً شش سال جوانتر از سن واقعی‌شان احساس می‌کردند.
با این حال، مشخص نبود که آیا خواب بد باعث می‌شود افراد احساس پیری کنند یا برعکس؟
به همین خاطر محققان آزمایش دومی را ترتیب دادند و در آن از ۱۸۶ داوطلب ۱۸ تا ۴۶ ساله سوال کردند که بعد از دو شب خواب فراوان (که در آنها ۹ ساعت در رختخواب می‌ماندند) و دو شب خواب ناکافی (که در آنها تنها ۴ ساعت می‌خوابیدند) خود را در چه سن و سالی حس می‌کنند.
پس از دو شب خواب محدود، شرکت‌کنندگان به طور متوسط خود را ۴.۴۴ سال بزرگتر از زمانی که خواب کافی داشتند احساس می‌کردند.
دکتر بالتر می‌گوید: «اگر می‌خواهید احساس جوانی کنید، مهمترین چیز این است که از خواب خود محافظت کنید.»
دکتر ایولیانا هارتسکو، مدرس ارشد روانشناسی در دانشگاه لافبورو، با بیان اینکه خواب ناکافی بر سبک زندگی و سلامت طولانی‌مدت تأثیر می‌گذارد گفت: «خواب یکی از رفتارهای قابل تغییر است که تأثیر فوری و قابل توجهی بر سلامتی دارد.»
وی اضافه کرد: «در واقع مدتی طول می‌کشد تا تاثیرات رژیم غذایی نامناسب و تحرک بدنی کم را متوجه شوید، اما تأثیر یک شب با خواب ناکافی فوری است و بر تمام رفتارهای سبک زندگی ۲۴ ساعته ما تأثیر می‌گذارد.»
پیشتر یک مطالعه جداگانه ۱۰ ساله که بر روی بیش از ۴ هزار فرد اروپایی انجام گرفته نشان داده بود کسانی که به طور مداوم دو تا سه بار در هفته ورزش می‌کنند، به طور قابل‌توجهی کمتر از افراد بی‌تحرک از بی‌خوابی رنج می‌برند و بهتر می‌توانند هرشب بین ۶ تا ۹ ساعت بخوابند.
نتایج مطالعات محققان در نشریه علمی «Proceedings of the Royal Society B» منتشر شده است.
https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rspb.2024.0171
