آمارفکت
ایران، سرزمینی کهن با تمدنی چند هزار ساله، گنجینه‌ای بی‌بدیل از میراث فرهنگی است که آثار باستانی و بناهای تاریخی را در خود جای داده است. از کاخ‌های باشکوه هخامنشیان با ستون‌های منحصر به فرد تا مساجد عهد صفوی با نقش و نگارهای رنگین و چشم‌نواز، از میدان نقش جهان تا بازار تبریز، هر نقطه از این سرزمین حکایتی از شکوه و عظمت تمدن ایرانی را روایت می‌کند. اما این گنجینه ارزشمند و غنی تا چه اندازه شناخته شده است و تا چه اندازه برای حفظ و نگهداری آن تلاش می‌شود؟
در این مقاله، سری به آمار میراث فرهنگی ایران خواهیم زد و به بررسی وضعیت این گنجینه ارزشمند خواهیم پرداخت. با آمارهایی از وضعیت میراث فرهنگی ایران همراه ما باشید تا دریابیم که ایران چه ثروتی را در اختیار دارد و برای حفظ و احیای آن چه باید کرد؟
چیستی و چرایی میراث فرهنگی
میراث فرهنگی چیست؟
میراث فرهنگی، مجموعه‌ای از آثار ملی است که عاملیت انسان در شکل‌گیری آن نقش اساسی داشته است. این آثار شامل کلیه اشیاء و یادگاری‌های ملموس و ناملموس است که از گذشتگان به یادگار مانده و هویت و تاریخ یک ملت و سرزمین را روایت می‌کند. این گنجینه ارزشمند، شامل بناهای تاریخی، محوطه‌های باستانی، اشیاء گردآوری شده در موزه‌ها، هنرهای سنتی، صنایع دستی، آداب و رسوم، زبان و گویش و … می‌شود.
به صورت کلی میراث فرهنگی به دو دسته ملموس و ناملموس تقسیم می‌شود. میراث ملموس به آن دسته از میراث فرهنگی که موجودیت شیء گونه داشته باشد و به صورت عینی قابل رؤیت باشد یا فضای خاصی را اشغال کرده باشد گفته می‌شود میراث فرهنگی ملموس شامل دو نوع منقول و غیر منقول است که در ادامه به تفاوت‌های آن می‌پردازیم. دسته دوم میراث فرهنگی ناملموس است که به رفتارها، باورها، سنت‌ها دانش، مهارت و هنرها، صنایع دستی و فضاهایی گفته می‌شود که افراد و جوامع آن را به عنوان بخشی از میراث فرهنگی خود به شمار می‌آورند.
چرا میراث فرهنگی اهمیت دارد؟
میراث فرهنگی آیینه‌ی تمام نمای هویت و فرهنگ یک ملت است که یادآور دستاوردها، تجارب و زندگی پیشینیان است. این گنجینه ارزشمند نسل‌های جدید را با گذشتگان خود پیوند می‌دهد و عاملی مهم در تقویت هویت ملی و فرهنگی و شکل‌گیری همبستگی اجتماعی یک ملت می‌شود.
امروزه آثار تاریخی و جاذبه‌های فرهنگی نقش کلیدی و تعیین کننده‌ای را در توسعه اقتصادی جوامع دارد. میراث فرهنگی می‌تواند نقش بسیار مؤثری را در توسعه گردشگری داشته باشد و از این طریق ارزآوری اقتصادی را برای کشورها به ارمغان آورد.
میراث فرهنگی منبع غنی و ارزشمندی برای شناخت بیشتر هویت و تاریخ ملت‌هاست و از نظر علمی دارای اهمیت بالایی است. بررسی اشیاء و آثار تاریخی به جا مانده از گذشتگان دانشی را با خود به همراه می‌آورد که در هیچ کتاب و مقاله‌ای ثبت نشده است.
میراث فرهنگی همچنین از منظر زیبایی شناختی دارای اهمیت بالایی است. آثار هنری و معماری فاخر و زیبایی‌های بصری موجود در این آثار روح انسان را می‌نوازد و موجب ارتقای دیدگاه‌های زیبایی‌شناسانه در وی می‌شود.
در نتیجه حفظ و نگهداری از میراث فرهنگی، وظیفه‌ای همگانی است که شامل تک تک افراد یک ملت، دولت‌ها و سازمان‌های جهانی می‌شود.
ادامه دارد
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این نوشته، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع نهاد مردمی را منعکس نمی‌کند.