ویشوام سانکاران
قدیمیترین نوشتار الفبایی شناختهشده جهان که روی استوانههای سفالی به ارتفاع یک انگشت حکاکی شده، در مقبرهای در سوریه کشف شده است.
پژوهشگران دانشگاه جانز هاپکینز در آمریکا قدمت این نوشته را حدود ۲۴۰۰ سال قبل از میلاد برآورد کردهاند، که حدود ۵۰۰ سال قدیمیتر از سایر متنهای الفبایی شناختهشده است.
این یافته، که روز پنجشنبه در نشست سالانه «انجمن آمریکایی پژوهشهای خارج از کشور» ارائه میشود، آنچه درباره منشاء و تکامل الفبا میدانیم و اهمیت و معنایی که برای تمدنهای اولیه داشت متحول میکند.
گلن شوارتز، باستانشناسی که در کشف این استوانههای سفالی نقش داشت، گفت: «خط الفبایی شیوه زندگی مردم، نحوه تفکر، و شیوه ارتباط آنها را تغییر داد.»
دانشمندان گفتند این شکل خط ممکن است با فهمپذیر کردن زبان برای افراد خارج از خاندان سلطنتی و نخبگان اجتماعی، انقلابی در زبان ایجاد کرده باشد.
دکتر شوارتز و گروه پژوهشیاش تحقیق میکنند که چگونه مناطق شهری اولیه در خاور نزدیک در سراسر سوریه توسعه پیدا کردند و چطور شهرهای کوچکتر در این منطقه پدید آمدند.
این گروه در یک حفاری باستانشناسی ۱۶ ساله در «تل ام المره» مشارکت داشتهاند، یکی از نخستین مراکز شهری باستانی شناختهشده در ابعاد متوسط که در غرب سوریه پدیدار شده است.
باستانشناسان پیشتر در این محوطه مقبرههایی کشف کردهاند که قدمتشان به عصر برنز اولیه بین ۳۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد بازمیگردد.
مشخص شد یکی از این مقبرهها که خوب و سالم باقی مانده بود حاوی شش اسکلت، جواهرات طلا و نقره، سفالهای دستنخورده، ظروف پختوپز، و یک سرنیزه است.
پژوهشگران، بین این اشیاء دستساز، چهار استوانه سفالی پیدا کردند که کم پخته شده بودند و به نظر میرسید نوشتهای الفبایی روی آنها حک شده است.
دکتر شوارتز گفت: «این کشف جدید نشان میدهد که مردم بسیار زودتر و در مکانی متفاوت با آنچه پیش از این تصور میکردیم، در حال آزمایش این فناوریهای ارتباطی جدید بودند.»
دانشمندان بر اساس سوراخهای کوچک روی این استوانههای سفالی، حدس زدند که احتمالا استوانهها به شیئی دیگر متصل بودند و بهعنوان نوعی برچسب عمل میکردند.
دکتر شوارتز توضیح داد: «شاید آنها محتوای ظرفی را توضیح میدهند، یا شاید نشان میدهند که ظرف از کجا آمده، یا متعلق به چه کسی بوده است.»
«بدون وجود راهی برای ترجمه این نوشته، فقط میتوانیم حدس بزنیم.»
پژوهشگران با استفاده از روشهای تاریخگذاری کربنی، تایید کردند که قدمت این مقبرهها، دستسازهها، و نوشتهها همگی به ۲۴۰۰ سال پیش از میلاد بازمیگردد.
این برآورد منشاء این دستسازهها را حدود ۵۰۰ سال پیش از قدیمیترین نوشته الفبایی شناختهشده قبلی قرار میدهد.
دکتر شوارتز گفت: «پژوهشگران پیشتر تصور میکردند که الفبا در مصر یا حوالی مصر و پس از سال ۱۹۰۰ پیش از میلاد ابداع شده باشد. اما دستسازههای ما قدیمیترند و متعلق به منطقهای متفاوت روی نقشه است، که نشان میدهد داستان منشاء الفبا ممکن است با آنچه فکر میکردیم کاملا تفاوت داشته باشد.»
© The Independent