سایه رحیمی
ایرانیان روز دوشنبه هفتم آبان ۱۴۰۳ در حالی به استقبال روز کوروش رفتند که مسیرهای منتهی به پاسارگاد، مقبره پادشاه بزرگ هخامنشی، به روال سال‌های قبل، مسدود بود و طبق گزارش‌های محلی، حتی کارکنان پاسارگاد نیز با برگه تردد، اجازه ورود به این مجموعه را پیدا کردند. با این حال، روز کوروش امسال با سال‌های اخیر تفاوتی بنیادین داشت و مقام‌های جمهوری اسلامی برخلاف سال‌های قبل، این روز را تا حدی به رسمیت شناختند و در عین ممانعت از ورود مردم به آرامگاه پادشاه هخامنشی، از نام او برای تحریک ایران‌دوستان علیه جامعه جهانی استفاده کردند.
هفتم آبان، روز کوروش کبیر، برای ایرانیانی که فرهنگ و تمدن هزاران ساله را پاس می‌دارند، یکی از مهم‌ترین مناسبت‌های ملی است. در نقطه مقابل، جمهوری اسلامی به دلیل تعارض منافع، از به رسمیت شناختن این روز و ثبت آن در تقویم رسمی خودداری می‌کند. با این حال، طبق گزارش روزنامه هم‌میهن، «امسال حساسیت‌ها و تصور تقابل آن به‌عنوان نماد ملی‌گرایی با اسلامیت و دیانت، به پررنگی سال‌های قبل نبود. چندان که به مجریان صداوسیما هم اجازه دادند نام کوروش را بر زبان بیاورند و از هفتم آبان بگویند.»
اینکه حکومتی‌ها در سال ۱۴۰۳ روز کوروش بزرگ را تا حدودی به رسمیت شناختند، در آشتی آنان با ملی‌گرایی ریشه ندارد، بلکه با راهبرد همراه کردن ایران‌دوستان با تنش‌آفرینی‌های جمهوری اسلامی به نام «دفاع از میهن» در ارتباط است.
جمهوری اسلامی در سال‌های جنگ ایران و عراق نیز بسیاری از جوانان و نوجوانان را با ادعای «دفاع از میهن و اسلام» برای حضور در جبهه‌های جنگ تحریک کرد و اکنون نیز که سایه جنگ با اسرائیل بر سرش سنگینی می‌کند، در تلاش است با استفاده از همان الگوی قدیمی، احساسات ایران‌دوستان را تحریک کند و می‌داند که برای رسیدن به این منظور نباید از فرصت روز بزرگداشت شهریار ایران به‌راحتی عبور کند.
رسانه‌های داخلی جمهوری اسلامی به‌تازگی تصویری از پیام سفارت جمهوری اسلامی در لندن را به مناسبت سالروز فتح بابل منتشر کردند که در آن به رابطه ایرانیان با یهودیان اشاره شده است. در این پیام که در رسانه اجتماعی ایکس منتشر شد، آمده است: «کوروش به محض ورود به بابل، یهودیان در بند را آزاد کرد و منشور کورش را که نخستین اعلامیه حقوق بشر دنیا است، نگاشت؛ منشوری که در حال حاضر در بریتیش میوزیم لندن نگهداری می‌شود.»
در ادامه این پیام نیز آمده است که «ایرانیان در طول تاریخ حامی صلح و آزادی بوده‌اند؛ آنچه ایرانیان با آن مخالف‌اند، جنایت، نسل‌کشی و اشغالگری به نام دین است؛ کاری که اکنون رژیم اسرائیل در فلسطین و لبنان در حال انجام دادن است».
سفارت جمهوری اسلامی با انتشار این پیام تلویحا ادعا کرد که بر همان راهی می‌رود که شهریار هخامنشی پیموده بود، حال آنکه جهانیان کوروش را به پادشاهی دادگسترانه او می‌شناسند و جمهوری اسلامی را به تنش‌زایی و بحران‌آفرینی.
هفتم آبان که سالروز فتح بابل به دست کوروش بزرگ است، از آن جهت پاس داشته می‌شود که طبق اسناد تاریخی، شهریار ایران سرزمین بابل را بدون جنگ و خونریزی فتح کرد اما جمهوری اسلامی طی بیش از چهار دهه گذشته با سیاست‌هایش، خون هزاران ایرانی و غیرایرانی را بر زمین ریخته است.
از جنگ هشت‌ساله با عراق که ۳۳ هزار کودک‌سرباز در آن کشته شدند تا شلیک به معترضان در اعتراض‌های مردمی و تنش‌های منطقه‌ای در فلسطین و لبنان، همگی نشان می‌دهند که جمهوری اسلامی با ارزش‌های ملی که جنبه عدالت‌‌خواهانه دارند، در ستیز است.
حکومتی‌ها به رغم بهره‌برداری سیاسی از نام کوروش در عرصه بین‌المللی، در آستانه هفتم آبان، جاده‌های منتهی به تخت جمشید و پاسارگاد را مسدود کردند و طبق اعلام منابع محلی، ورود به این مجموعه‌ها تا نهم آبان ممکن نیست.
بر اساس گزارش سایت صدای میراث، استقرار نیروهای انتظامی و امنیتی در پاسارگاد از چهارم آبان آغاز و جاده منتهی به آرامگاه کوروش فنس‌کشی شد. به این معنا که دو مجموعه تخت جمشید و پاسارگاد رسما تعطیل نشده‌اند اما به دلیل خاکریزی در جاده‌ها، امکان ورود گردشگران به این دو اثر تاریخی ایران وجود ندارد. کارکنان این دو مجموعه نیز تا هشتم آبان‌ماه تنها با در دست داشتن برگه تردد در این مجموعه‌های باستانی رفت‌و‌آمد می‌کنند و حتی می‌توانند به مرخصی بروند.
حدود یک دهه است که مسیرهای دسترسی به آرامگاه کوروش در روزهای منتهی به هفتم آبان بسته می‌شود. مسیرهای منتهی به تخت جمشید را نیز به این دلیل مسدود می‌کنند که می‌دانند مراجعه‌کنندگان به پاسارگاد در پی منع ورود به آرامگاه کوروش، به سمت تخت جمشید روانه می‌شوند.
داستان پر آب چشم پاسارگاد
روزنامه پیام ما، در گزارشی تحت عنوان «قطعنامه‌ای علیه پاسارگاد» به قلم فاطمه علی‌اصفر، داستان آرامگاه پادشاه هخامنشی را «پر آب چشم» توصیف کرد و با اشاره به چراغ سبز عزت‌الله ضرغامی، وزیر سابق میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، به کشاورزان برای حفر چاه‌های عمیق در این منطقه نوشت که روز حضور ضرغامی در پاسارگاد، «روز تلخی در تاریخ میراث‌فرهنگی و محیط‌زیست ایران بود؛ زیرا یک وزیر از وظیفه ذاتی خود سرپیچی و روحیه پوپولیستی او بر قاطعیت برای حفاظت از آثار تاریخی غلبه کرد.»
در ادامه این گزارش، به پیامدهای حضور ضرغامی در پاسارگاد اشاره شده که یکی از مهم‌ترین آن‌ها فرونشست زمین در اثر حفر چاه‌های عمیق است. ضرغامی در همان روز به کوچک‌تر شدن حریم پاسارگاد، یکی از مهم‌ترین آثار باستانی جهان، رای مثبت داد.
روزنامه پیام ما در ادامه گزارش، به نبود سازوکار مناسب برای محافظت اصولی و مرمت پاسارگاد اشاره کرد و درباره وضعیت کنونی این مجموعه نوشت: «مدیریت جدید مجموعه پارسه پاسارگاد نیز شش ماه است که شورای فنی این مجموعه را تعطیل کرده و معلوم نیست اصلا چه می‌کند و چه برنامه‌ای پیش رو دارد یا می‌خواهد داشته باشد. مسئولان ارشد استان هم که می‌گویند وضعیت آرامگاه خوب است و ترک‌های روی زمین آن را نادیده می‌گیرند و بودجه‌اش را به این طرف و آن طرف می‌فرستند. حال آنکه اگر در همین شرایط، یک یا چند کشور خارجی قطعنامه صادر کنند که پاسارگاد متعلق به ایران نیست، همان عده‌ای که درهای این محوطه گردشگری را بسته‌اند، می‌گویند پاسارگاد پاره تن ایران است؛ مانند جزایر سه‌گانه که همین‌طور به امان خدا رها کرده‌اند، بدون حتی برنامه‌ای برای ساماندهی یا حتی گردشگری اما وقتی قطعنامه‌ای صادر می‌شود، آن‌وقت است که مدعیان پروپاقرص وارد می‌شوند و برای آن یقه پاره کنند.»
به نوشته روزنامه هم‌میهن، یکی از دلایل نام بردن از روز کوروش در نهادهای حکومتی در آستانه هفتم آبان امسال «ادعای شورای همکاری خلیج فارس درباره جزایر سه‌گانه است که به صورتی بی‌سابقه به اتحادیه اروپا پشتگرم شده‌اند».
دلیل دیگر را نیز باید در حمله اخیر اسرائیل به ایران جست‌وجو کرد که ظاهرا باعث شده است مقام‌ها برانگیختن احساسات ناسیونالیستی مردم را ضروری تلقی کنند.
فتح بابل و نجات مردم از پادشاه خونریز
کوروش کبیر، فرزند نامدار ایران، از دودمان هخامنشیان، نزدیک به سه هزار سال پیش، حقوق بشر را پی‌ریزی کرد، زنان را پاس داشت، به حقوق اقلیت‌های قومی احترام گذاشت، تامین اجتماعی را سازماندهی کرد، به آبادانی ملک اهتمام ورزید، صلح را جانشین انتقام کرد و آزادی اندیشه را به رسمیت شناخت.
او که در اشعار شاعران پارسی «داراب»، «ذوالقرنین» و «شهریار روشنایی‌ها» نامیده شده، نزد مردم ایران‌زمین یادگار بلامنازع دوران شکوه، جلال، عزت و افتخار این سرزمین است.
بر اساس کتیبه باستانی رویدادنامه نبونئید، کوروش پس از فتح بابل در سومین روز از ماه اَرَخسمنو بابلی، مصادف با ۷ آبان (۲۹ اکتبر)، وارد بابل شد و مردم بابل که از سیطره بخت‌النصر، پادشاه خونریز آشور، نجات یافته بودند، از او استقبال کردند.
تصرف بابل که در آن زمان شهری با قدرت و ثروت بی‌شمار بود، رویدادی مهم محسوب می‌شد و به همین دلیل برخی مورخان تاریخ این منطقه را به قبل و بعد از ورود کوروش تقسیم کرده‌اند. ایرانیان هر سال ۷ آبان را که سالروز ورود کوروش به بابل است، جشن می‌گیرند و نام و یاد شهریار بزرگ ایران‌زمین را پاس می‌دارند.
برگرفته از ایندیپندنت فارسی
