میراث طبیعی به آن دسته از میراث فرهنگی اطلاق میشود که عوامل طبیعی در شکلگیری آن نقش کلیدی داشته است؛ این میراث دارای ویژگیهای خاص و منحصر به فردی است که باعث میشود به عنوان میراث فرهنگی در نظر گرفته شود. میراث طبیعی شامل دو نوع پدیدههای زنده و غیر زنده میشود. پدیدههای زنده، گونههای نادر و کم نظیر گیاهی و درختان کهن را شامل میشود و پدیدههای غیر زنده شامل زیستبومها، مناظر و چشماندازهایی با ویژگیهای خاص و استثنایی است.
بر اساس آمار به دست آمده از سالنامه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، از ابتدا تا سال 1401 در مجموع تعداد 1210 میراث طبیعی در زمره میراث فرهنگی به ثبت ملی رسیده است. طبق این آمار و بدون در نظر گرفتن سالهایی که به طور تجمیعی ثبت شده است، کمترین تعداد میراث طبیعی در سال 1396 و بیشترین تعداد این آثار در سال 1399 به ثبت ملی رسیده است.
سال تعداد
از ابتدا تا سال 1390 189
از سال 1391 تا 1395 203
1396 69
1397 110
1398 155
1399 162
1400 160
1401 108
یکی از منحصر به فردترین میراث طبیعی ایران، جنگلهای هیرکانی است؛ این جنگل دارای پوشش درختی پهنبرگ است که گونهای منحصر به فرد به شمار میآید. جنگلهای هیرکانی در امتداد خط ساحلی دریای خزر واقع شده و بخش بزرگی از آن در ایران و بخش دیگر آن در آذربایجان قرار دارد. این میراث طبیعی، تودهی جنگلی خاص و بینظیری را با قدمتی بین 25 تا 50 میلیون سال در خود جای داده است.
آمارها نشان میدهد، جنگلهای پهن برگ هیرکانی زیستگاه بیش از 3200 گونه از گیاهان آوندی، 180 گونه پرنده و 58 گونه پستاندار است. این منطقه همچنین زیست بوم شکارچیانی از جمله پلنگ، گرگ و خرس قهوهای است و تعداد بسیاری از گونههای درختان کمیاب و بومی و تعداد بسیاری از چشمهها، رودها و آبشارهای زیبا با ارتفاع متنوع را شامل میشود.