کیهان لندن
ناکارآمدی جمهوری اسلامی در مدیریت آبی کشور نه تنها تالاب‌ها و دریاچه‌های طبیعی را با خشکی و نابودی روبرو کرده بلکه حتی در پایتخت نیز توان مدیریت آب دریاچه‌های مصنوعی نیز وجود ندارد.
محسن صالحی مدیرعامل شرکت نوسازی و عمران چیتگر در گفتگو با خبرگزاری «ایسنا» از عدم دریافت حقابه دریاچه چیتگر از سال ۱۴۰۱ تا کنون خبر داده و گفته که «در فصول گرم به دلیل تبخیر آب، نیاز است که سالانه ۲ میلیون مترمکعب آب، از رودخانه کن، بعد از گذر از مسیر ۷ کیلومتری و تصفیه در تصفیه‌خانه دریاچه، وارد دریاچه شود تا تراز آب در سطح استاندارد باقی بماند. اما بنا به دلایلی این مهم از سال ۱۴۰۱ محقق نشد و سطح آب دریاچه به مقدار قابل ملاحظه‌ای پایین آمده که این موضوع بسیار نگران‌کننده است.»
محسن صالحی افزوده که «چند گونه ماهی، لاک‌پشت و میگو، قسمتی از چرخه اکوسیستم طبیعی دریاچه را شکل می‌دهند که هر ساله با فرا رسیدن فصل مهاجرت، از اوایل آذرماه تا انتهای اسفند، پذیرای گله‌های پرشمار پرندگان مهاجر از جمله کاکایی‌ها، قره غازها و اردک‌ها هستیم که کاهش آب دریاچه، مطمئنا بر کیفیت زندگی آنها نیز تاثیرگذار خواهد بود.»
سوده نجفی عضو کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران نیز درباره کاهش سطح آب دریاچه و عدم ارائه حقابه در دو سال گذشته هشدار داده و گفته «کمبود آب دریاچه قابل توجه شده و ادامه این روند آسیب زا خواهد بود و از آب منطقه‌ای می‌خواهیم که برای تأمین حقابه دریاچه همکاری کند. لذا با پیگیری‌های ویژه و مطرح کردن شرایط در کمیسیون و تعامل معاونت خدمات شهری شهرداری باید هر چه سریعتر حقابه دریاچه اختصاص یابد.»
گزارش دیگری که ماه گذشته منتشر شده بود با هشدار درباره خشکی دریاچه چیتگر نوشته بود که «اگر امسال هم حق آبه دریاچه را ندهند کاهش ارتفاع آب به بیش از ۳/۵ متر خواهد رسید و این اتفاق در اواسط تابستان که رودخانه آبی برای جبران ندارد پیش می‌آید. در این حال بخش بسیار بزرگی از بستر دریاچه که در طول این سال‌ها با لجن انباشته شده از آب بیرون خواهد آمد و ممکن است بخش قابل توجهی از آبزیان دریاچه نیز تلف شوند. چنین پدیده‌ای به لحاظ زیست محیطی خطر بالقوه‌ای برای غرب تهران و شاید برای کل تهران باشد.»
قابل توجه آنکه علیرضا محجوب نماینده وقت تهران در مجلس شورای اسلامی پنج سال پیش و در سال ۱۳۹۷ از احتمال خشک شدن دریاچه چیتگر خبر داده و گفته بود که برای آبگیری دریاچه چیتگر باید آب جنوبی‌ترین مناطق تهران را که عموما برای کشاورزی استفاده می‌شود را قطع کنیم، تا بتوانیم دریاچه چیتگر را پر کنیم. که این امر به معنی نادیده گرفتن حقابه تعدادی زیادی از شهروندان است که به این آب نیاز دارند.
امرداد امسال نیز گزارش‌ها از خشک شدن دریاچه «آزادی» محل تمرین تیم قایقرانی در تهران حکایت داشت که تا مدتی پیش خطر غرق شدن در آن وجود داشت!
خبرگزاری «تسنیم» در گزارشی درباره خشکی این دریاچه نوشته بود که هر سال در فصل گرما به دلیل افزایش فرایند تبخیر، از سطح آب دریاچه آزادی کاسته می‌شد اما امسال شرایط بدتر از سال‌های گذشته است؛ به‌‌خصوص که قایقران‌ها باید برای حضور در رویداد مهمی چون بازی‌های آسیایی و مسابقات کسب سهمیه المپیک آماده شوند.
البته کمبود آب دریاچه تنها به فصل گرما و تبخیر آب مربوط نیست. در این مدت، دو پمپ آب در دریاچه «آزادی» انداخته شد تا آب مورد نیاز برای آبیاری گیاهان و فضای سبز مجموعه هم از این طریق تأمین شود.
از سوی دیگر حفر دو حلقه چاه در نزدیکی مجموعه ورزشی آزادی و استخراج آب از آن، آب دریاچه را به این حد رساند که قایقران‌ها دیگر نمی‌توانند در آن تمرین کنند. آب مورد نیاز دریاچه «آزادی» از طریق سرریز آب قنات‌های منطقه کن در غرب تهران تأمین می‌شد و حفر این چاه‌ها کاهش حجم آب ورودی به دریاچه را کاهش داده و حالا کار به جایی رسیده که به گفته رئیس فدراسیون قایقرانی، دریاچه آزادی از بی‌آبی دارد به پیست اسکیت تبدیل می‌شود.
هفته گذشته نیز مرکز تحقیقات سنجش از دور دانشگاه صنعتی «شریف» در گزارشی با عنوان «آنالیز تراز، سطح و حجم دریاچه ارومیه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای» تصاویری از تغییرات سطح آب دریاچه ارومیه از سال ۱۳۹۴ تا سال ۱۴۰۲ منتشر کرده است. تصاویری که نشان می‌دهد این دریاچه‌ی پُرآب چگونه به شوره‌زاری بزرگ تبدیل شده است.
بر اساس این تصاویر، وضعیت سطح آب دریاچه ارومیه از سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۸ روندی نوسانی را طی کرده اما طی چهار سال گذشته مسیری رو به پایان در پیش گرفته و به نظر می‌رسد دیگر امیدی به احیای آن نیست.
بر اساس این گزارش، در آبان ۱۴۰۰ حدود ۹۰۰ کیلومترمربع از سطح آب دریاچه کاسته شده و در آبان ۱۴۰۱، سطح آب دریاچه به کمتر از ۸۸۰ کیلومترمربع رسیده است.
همچنین آخرین نتایج رصد وضعیت دریاچه ارومیه نشان می‌دهد که طی ۲۵ سال گذشته و از سال ۱۳۷۷ تا کنون، به میزان ۹۷ درصد از سطح آب دریاچه ارومیه کاسته شده است.
گزارش مرکز تحقیقات سنجش از دور دانشگاه صنعتی «شریف» در عمل نشان از آغاز شمارش معکوس برای مرگ دریاچه ارومیه به عنوان بزرگترین دریاچه ایران و ششمین دریاچه آب شور جهان داشت.
