داریوش معمار
حال محیط‌زیست و طبیعت شمال ایران وخیم است. این سخن فعالان محیط‌زیست است که بر این باورند در سال‌های اخیر، در پی افزایش سفر و تمایل به ساخت‌وساز در شهرهای شمال کشور، کمبود زمین سبب شده است که طبیعت این منطقه در معرض خطر جدی قرار گیرد.
روز پنجشنبه ۳۰ شهریور، رسانه‌ها رسانه‌ها با اشاره به پدیده تصرف منابع ملی در قالب ساخت‌وساز به‌دست افراد غیربومی، تصریح کردند نه‌تنها مناطق شرق استان گیلان، که سه استان گیلان و مازندران و گرگان با این پدیده مواجه‌اند. در این بین، حتی مناطقی که تفرجگاه یا محل طبیعت‌گردی بودند، به‌علت ساخت‌وسازها به تملک مالکان خصوصی درآمده‌‌اند.
آنچه فعالان محیط‌زیست و کارشناسان از آن با عنوان نابودی اقلیمی نابودی اقلیمی یاد می‌کنند، نتیجه مجموعه عواملی است که اگرچه هر کدام به‌تنهایی برای ایجاد بحران زیست‌محیطی در شمال ایران کفایت می‌کند، در کنار هم قرار گرفتن آن‌ها طبیعت شمال را در وضعی وخیم قرار داده است.
افزایش چشمگیر ویلاسازی ویلاسازی و اصرار بر تصرف مناطق بکر و ساخت‌وساز در دل جنگل‌ها و کوه‌ها، دست‌‌بردن در بافت طبیعی محیط‌زیست کشور است. افزایش تقاضای خرید زمین‌های کشاورزی و شالیزارها برای تغییر کاربری بخش مهمی از بافت زراعی شمال کشور را نابود کرده است.
البته غصب منابع طبیعی فقط به‌منظور ساخت‌وساز نیست. پدیده قطع درختان و قاچاق چوب بافت جنگلی شمال ایران را در معرض نابودی قرار داده است، موضوعی که گفته می‌شود در کاهش میزان بارندگی و خشکی تالاب‌ها و رودخانه‌ها موثر است.
سدسازی بی‌رویه هرچند خود از عوامل تغییر بافت طبیعی محیط‌زیست در استان‌های شمالی بوده ، شاید اثر به‌مراتب بیشتری هم بر خشک‌سالی در این مناطق داشته است.
مسئله دیگری که بر وضع طبیعت شمال موثر بوده، اصرار بر فعالیت صنایعی است که پسماند آن‌ها به منابع آبی وارد شده است. در سال‌های اخیر، با وجود هشدار فعالان محیط‌زیست و برخی پزشکان، نه‌تنها فعالیت این صنایع متوقف نشده، بلکه به گفته کارشناسان، افزایش هر روزه این فعالیت‌ها از مهم‌ترین دلایل خشک‌‌شدن تالاب انزلی در استان گیلان بوده است. حتی مدیران دولتی نیز این مسئله را اَبَرچالش خوانده‌اند.
در حالی که مجموعه عوامل یادشده هر روز بیش از پیش تبر بر جان منابع طبیعی کشور می‌زند، دولت ابراهیم رئیسی برخلاف ادعای محافظت از منابع طبیعی، نه‌تنها راهکاری برای کاستن از این عوامل مخرب ندارد، بلکه با تصویب اجرایی‌‌شدن پروژه پتروشیمی میانکاله عامل جدیدی به مجموعه عوامل ویرانگر شمال کشور اضافه کرده است.
دولت سیزدهم مدعی است جز با تایید سازمان محیط‌زیست دست به اقدام برای ایجاد صنایع آلاینده در شمال ایران نخواهد زد. اما به گزارش رسانه‌ها و خبرنگاران محلی، روند ساخت و تکمیل این پروژه در عمل به‌سرعت در حال پیشروی است.
در این میان، افراد محلی معتقدند در نبود زیرساخت‌های لازم، افزایش مسافران نیز سبب شده است پدیده آلودگی زیست‌محیطی، که نتیجه بی‌مبالاتی برخی از شهروندان است، شدت یابد.
البته هر از گاهی کمپین‌های مردمی پاک‌سازی جاده‌ها، جنگل‌ها، فضاهای ساحلی، و حاشیه رودخانه‌ها به همت انجمن‌های مردم‌نهاد شکل می‌گیرد، اما گزارش خبرنگاران حاکی از آن است که میزان زباله‌های رها شده در طبیعت موضوعی نیست که فقط با کمپین‌های گاه‌به‌گاه مردمی، با تعداد محدودی داوطلب و در روزهای معدود، به نتیجه برسد. پاک‌سازی محیط‌زیست از زباله‌ها، به‌ویژه زباله‌های پلاستیکی، فقط با عزم ملی و تعیین بودجه مشخص ممکن است.
برگرفته از ایندیپندنت فارسی
