عبدالستار دوشوکی
تلویزیون ایران اینترنشنال که در بحبوحه "توافق پکن" با یک عملیات محیرالعقول از لندن به واشنگتن نقل مکان کرد, اخیرا در یک سلسله از برنامه ها از جمله چشم انداز تحت عنوان "سند محرمانه؛ نقشه جمهوری اسلامی برای ایجاد اختلاف بین اپوزیسیون", ظاهرا به افشای اسناد محرمانه می پردازد اما با عطف به برنامه های این تلویزیون در حقیقت متهم اصلی برای رونمایی و بزرگنمایی رفتار عده ای آدم های معدود و مشکوک, خود این تلویزیون ء یک کلاغ چهل کلاغ می باشد که تبحری شگفت انگیز در پختن نان کلفت با آرد بسیار کم, و همچنین رنگ کردن گنجشک و ارائه طاووس های علّیین شده دارد. مجری تلویزیون در ابتدای برنامه می گوید: "اسناد تازه (و محرمانه) در مورد کارزار جنگ روانی جمهوری اسلامی چه می گویند؟ برنامه جمهوری اسلامی برای ایجاد اختلاف میان مخالفانش چیست و چگونه حکومت "نومیدی" از اپوزیسیون را القاء می کند (لینک ١ ).
در علم ژورنالیسم شارحان و واضعان "نظریه ی برجسته سازی گزینشی توسط رسانه" نظیر دونالد شاو و مکسول مک کومبز این فرایند هدفمند را به روشنی تبیین کرده اند. در اینکه نهادهای امنیتی و اطلاعاتی و حتی رسانه های جمهوری اسلامی همواره در صدد ایجاد اختلاف بین اپوزیسیون بوده و هستند, امری بسیار قدیمی و بر هیچکس پوشیده نیست. در طی سالیان طولانی بسیاری از این درگیری های "حیدری نعمتی" هرگز و به درستی توسط رسانه های فارسی زبان برجسته نشدند. در نتیجه بدون اکسیژن تبلیغاتی انگار که این درگیری ها رخ ندادند, و لذا سبب تعمیق و گسترش این نوع تنش های مهندسی شده در مقیاس وسیع تر نمی شدند. صد البته این فقدان پوشش و بزرگنمایی رسانه ای برای رژیم مایه رنج و استیصال بوده است و بازده سرمایه گذاری (return on investment) آن برای "نظام" بسیار ناچیز! مخصوصا که در ماههای اولیه جنبش "زن زندگی آزادی" اتحاد و همگرایی اپوزیسیون و ایرانیان خارج از کشور در تجمعات متحدانه و بی سابقه دهها هزار و حتی صدهزار نفری رژیم را وحشت زده نمود. خوشبختانه آن زمان توافق پکن نهایی نشده بود.
تا اینکه ظاهرا بعد از "توافق پکن" تلویزیون ایران اینترنشنال تصمیم گرفت با ذره بین و میکروسکوپ اینگونه اختلافات ناچیز و کم اهمیت را کشف و با پوشش رسانه ای برجسته جلوه دهد. در صورتی که رسانه های حرفه ای فارسی زبان با درایت وارد این "زمین بازی" نمی شوند, مگر آنکه از قافله عقب نمانند. نمونه ها فراوان است, اما اجازه بدهید فقط به سه مورد معنادار اخیر اشاره کنم. اول دعوای شبهه انگیز و بی ارزش بین عالی پیام (هالو) و عده ای مشکوک تحت عنوان طرفداران پادشاهی در میدان ترافالگار لندن. ایران اینترنشنال اولین رسانه ای بود که بعد از سه روز سکوت (که در طی آن هیچ کس از آن حادثه خبر نداشت) آن را با جنجال رسانه ای برجسته کرد. رسانه های جمهوری اسلامی هم با استناد به مصاحبه هالو با این تلویزیون مانور تبلیغاتی وسیعی علیه اپوزیسیون را به راه انداختند (لینک ٢). و متعاقب آن برخی از رسانه ها به آن پرداختند. لذا باید با هوشیاری نه تنها "مو" و "ابرو" بلکه "پیچش مو" و "اشارت های ابرو" را در این شگرد تبلیغاتی هدفمند با دیده تردید نگریست.
به نمونه دوم مربوط گزارش دو روز پیش دقت کنید. مجری برنامه ایران اینترنشنال با زیرکی خاص و جهت دار و خلق تلقین سوء و اِنها و اِلقاء جهت نفوذ در ضمیر ناخودآگاه مخاطب با این عبارات "تلقین کننده" برنامه را آغاز می کند: " در ادامه تنش‌ها میان اپوزیسیون خارج از کشور گروهی از طرفداران سلطنت (هدفمندانه نمی گوید پادشاهی ـ زیرا پادشاهی مشروطه با سلطنت ء سلطان فرسنگ ها فرق دارد) به گروههای دیگر اپوزیسیون حمله کردند و شعار دادند (لینک ۳). حال سوال تامل برانگیز اینجاست که چرا این تلویزیون رفتار چند نفر را به تمام اپوزیسیون میلیونی تعمیم می دهد؟ براستی چرا؟ لابد این رسانه ادعا می کند که به کالبدشکافی یک ناهنجار می پردازد. اما اگر با درون‌بینی و دقت ژرف تری بنگریم, موضوع باید "مسئله شناسی" رفتار خود این "رسانه زرد" در بزرگنمایی و برجسته کردن این نوع رویدادهای تفرقه برانگیز, پراکنده و حاشیه ای باشد. یا وگرنه نباید هر خبر اختلاف برانگیز جزیی را بزرگ نمایی کرده و بازتاب گسترده ای به آن داد. وانگهی بنده هیچگونه ادعای فضل و کرامات و بصیرت در این زمینه را ندارم. زیرا پیش از نگارنده, اخیرا بیش از دو میلیون هموطن که به نقش مضر و دوگرایانه این رسانه آگاهی پیدا کرده بودند, در همان ابتدای کمپین بایکوت اینترنشنال هشتگ آن را در توییتر بازنشر کردند.
نکته تامل برانگیز و درخور توجه دیگر اینکه همه این موارد به طرز زیرکانه ای علیه طرفداران سامانه پادشاهی است تا آنها را آدم های خشن و هتاک و جزم گرا معرفی کنند. در حقیقت مشتی هتاک مشکوک صادراتی (از هر قماش) که شاهزاده رضا پهلوی بارها آنها را طرد و محکوم کرده است "نشانه" نیستند, بلکه احتمالا بهانه برای تخریب خود شخص ایشان بعنوان برترین پتانسیل منحصر به فرد و ناهمسنج پذیر در سپهر اپوزیسیون و افکار عمومی هستند. قصد نیت خوانی و یا استنتاج و نتیجه گیری ندارم. اما در عمل این برجسته سازی های منفی یک طیف از اپوزیسیون از یک سو, و رهبرتراشی و مظلوم نمایی مکرر طیف رقیب از سوی دیگر, جای سوال دارد. بخصوص اگر این نکته مهم را هم در نظر بگیریم که اکثریت مطلق میهمانان و به اصطلاح کارشناسان و تحلیلگران گزینشی این شبکه شدیدا ضد سامانه پادشاهی هستند. مضاف بر اینکه بسیاری از مجریان و کارمندان ایران اینترنشنال نیز در فضای مجازی بصورت علنی و به دور از اصول حرفه ای روزنامه نگاری و بی طرفی علیه سامانه پادشاهی و شاهزاده رضا پهلوی مطالب تند و تخریبی منتشر می کنند.
نمونه سوم در باره درشت‌نما کردن اختلافات اپوزیسیون (یعنی در حقیقت کاری که رژیم در تلاش آن است) توسط تلویزیون ایران اینترنشنال اجرای یک سری برنامه ها و پنل ها با شرکت فعالان اپوزیسیون ء بری از سوءظن و "خوشبین" است تا به بیننده القاء شود اختلافات عمیقی بین نحله های مختلف اپوزیسیون وجود دارد و نتیجتا ملت ایران چشم امید را از این اپوزیسیون ء متحارب با یکدیگر ببُرَد (لینک ٤). این جان کلام؛ و فصل مشترک حاصل بازخوانی و برجسته سازی تنش های بیمقدار موضعی و مقطعی توسط این تلویزیون است تا مردم قربانی ملغمه ای از یاس و "اپوزیسیون هراسی" شوند. بقول غربی ها این سگ است که باید دُمِ ش را تکان بدهد و نه اینکه دُم برجسته شده, سگ را تکان بدهد. حال چگونه عده ای انگشت شمار مشکوک با کمک پوشش به اصطلاح خبری ـ تحلیلی و تبلیغاتی ایران اینترنشنال توانسته اند کل بدنه اپوزیسیون میلیونی را تکان داده و بدنام کرده, و مردم را از اپوزیسیون نومید کنند, باید گشت و پیدا کرد پرتقال فروش را. حکیم سعدی در باب چهارم گلستان می گوید: "مرا به خیر تو امید نیست، شر مرسان".
لینک ١ ـ https://youtu.be/ARWgzFUbRdo
لینک ٢ ـ https://youtu.be/VAK_EqyOtPA
لینک ۳ ـ https://youtu.be/k0cAVT_x7Cc
لینک ٤ ـ https://youtu.be/1WsA2N0_q1w
عبدالستار دوشوکی
مرکز مطالعات بلوچستان ـ لندن
جمعه ١٩ خرداد ١٤٠٢
