محمود علوی
در مکاتبه ای که با دوستی در ایران داشتم او مقایسه ای بین ایرانیان معترض خارج و داخل مطرح کرد که موجب بحثی درباره چرائی و چگونگی مهاجرت ایرانیان بین ما شد، بحثی که بنظرم منحصر به تفاوت نظر بین دو نفر نیست و می تواند جنبه عمومی داشته باشد. فکر کردم این موضوع باید با استفاده از امکانات ارتباطی که فضای مجازی در اختیار ما قرار می دهد به بحث گذاشته شود.
ایشان در ارتباط با نامه سرگشاده مصطفی تاجزاده خطاب به علی خامنه ای از داخل زندان که او را مسئول اوضاع نابسامان کشور معرفی می کند می نویسد " شجاعت این کنشگران سیاسی واجتماعی داخلی ودر بند همچون تاجزاده ونرگس محمدی وسپیده قلیان ودیگر در بندان همچون میر حسین موسوی قابل مقایسه با خارج نشینان نیست وستودنی است. باید دید که رضا پهلوی اگر در بند بودچنین جسارت وشجاعتی داشت "؟
بنظر من مقایسه ایشان قیاس مع الفارق است. شرائط آقای رضا پهلوی و مصطفی تاجزاده یکسان نیست و مقایسه این دو نفر با هم در این زمینه نیز کار درستی بنظر نمی آید. آقای تاجزاده حتی با یک ژورنالیست مستقل مانند زنده یاد روح الله زم نیز قابل مقایسه نیست. می دانید که روح الله زم را با حیله ( و شاید با همکاری آیت الله سیاست گریز، سیستانی ) ربودند و به ایران منتقل کردند و در یک دادگاه نمایشی محکوم به اعدام و بلافاصله هم حکم را اجرا کردند. آیا می توان آقای تاجزاده را با شیر زن مبارز مسیح علی نژاد مقایسه کرد؟ فکر می کنید اگر تروریستهای اعزامی جمهوری اسلامی موفق به ربایش او شده بودند، مانند آقای تاجزاده در زندان اتاق مخصوص کولردار در اختیارش می گذاشتند یا مانند روح الله زم اعدامش می کردند. از این مقایسه ها زیاد می توان طرح کرد و جواب هم مشخص است، اینها با هم قابل قیاس نیستند.
دوست من در جای دیگری از نوشته آش می نویسد " من به کسانی که در زندان هستند احترام می گذارم و اگر زمانی ایران را پس گرفتیم به همین ها رای خواهم داد". من هم به آقای تاجزاده احترام می گذارم ولی تاکید می کنم که ایشان انتخاب من در فردای بعد از جمهوری اسلامی نخواهد بود. دوران امیدواری به اصلاح طلبان حکومتی گذشته است.
اما موضوعی که بیشتر در همین اظهار نظر کوتاه جلب توجه می کند کاربرد اصطلاح " خارج نشین " در مورد میلیونها مهاجر ایرانی است که مورد انتقاد من و حتما بسیاری از مهاجران ایرانی در سراسر جهان می تواند واقع شود.
در آغاز باید تذکر دهم که ما باید سعی کنیم از اصطلاحات ابداعی رژیم استفاده نکنیم. هر اصطلاح و عنوانی بار معنایی خاصی دارد که اتلاق آن به شخص یا گروهی آن شخص یا گروه را تا حدود زیادی معرفی می کند و از همان آغاز به شنونده قضاوت و شناخت خاصی را القاء می کند. ایشان در همین نوشته کوتاه از مهاجران ایرانی به عنوان " خارج نشینان " یاد می کند که بنظر من عنوان اشتباه و مغرضانه ای است. وقتی به خیل عظیمی از ایرانیان که به خارج رانده شده اند خارج نشین اتلاق می شود، اینطور مستفاد می شود که آنان به میل خود به خارج رفته و آنجا را برای سکونت انتخاب کرده اند. بدنبال چنین تصوری تعابیر دیگری هم خواهد آمد که همین اصطلاح خارج نشین پذیرش آن تعابیر را نیز برای شنونده آسانتر می کند، مانند راحت طلب، بی غیرت، وطن فروش و......
واقعیت اینست که انقلاب اسلامی تحت رهبری خمینی و روحانیون هوادار او، منجر به جایگزینی قوانین و قواعد اجتماعی مورد پسند آخوندها، در مقابل قوانین سنتی و مدرن جا افتاده آنزمان در کشور ما شد. این تحول به مرور موجب مهاجرت بسیاری از هموطنان ما از سرزمین پدری گردید که با قوانین جدید سر سازگاری نداشتند. مردم ما در قرن دوم هجری نیز به همین صورت مجبور به مهاجرت از سرزمین مادری شده اند، مهاجرت ایرانیان زرتشتی به هند. آنان بعد از ۱۲۰۰ سال هنوز در آنجا ساکنند و با عنوان پارسیان شناخته می شوند. آیا می توانیم به آنان بگوئیم خارج نشین؟ مسلما نه، آنان به زور و اجبار پذیرش دین جدید را برنتافته و با دل پرخون خانه و کاشانه خود را رها کرده و مهاجرت کرده اند. انقلاب سال ۱۳۵۷ علاوه بر تحدید عادات و سنن ایرانی ما با تبعیض بین هواداران خود و مردمی که با آنان همراه نمی شدند به مرور باعث رشد بیکاری در بین غیرخودیها شد که به نوبه خود دلیل دیگری بر ترک دیار و مهاجرت شد. تبعیض در تقسیم فرصتهای مختلف اجتماعی و حتی برخورداری از آزادیهای طبیعی در زمینه های گوناگون نیز میل به مهاجرت را در اقشار گسترده تری بوجود آورد. مجموعه این عوامل از سوئی دیگر باعث رشد دوروئی، ظاهرسازی، دروغ و ریاکاری و نوکر صفتی در مردم شد و کسانی که نمی خواستند به هر قیمتی " نانی به کف آرند و به غفلت بخورند" خود را ناچار به ترک وطن دیدند. آیا باید اینان را خارج نشین نامید یا مهاجر؟ مهاجر مسافر نیست، مهاجر مجبور به هجرت شده است. مهاجر کسی است که با دل پر خون مجبور به ترک کشور خود شده است. او به قصد خوشی و خوشگذرانی به سرزمین جدید سفر نکرده است، سفری به اختیار که پایانش هم به اختیار خودش باشد. سفر یکطرفه ای بوده که به امید بهبود اوضاع در سرزمین مادری و بازگشت سرافرازانه شروع شد، اما بسیاری پس از سالها دوری و فراق با غم و حرمان و در آرزوی بازگشت مردند و چهره در نقاب خاک کشیدند.
عشق به وطن در همه هست، فرقی نمی کند به کدام طبقه اجتماعی وابسته اند یا به کدام تفکر و ایدئولوژی سیاسی تعلق خاطر داشته باشند. علاقه به خانه مختص هیچ کس نیست. ما نباید مطابق خواست و تبلیغات رژیم کسانی را که مجبور به ترک وطن شده اند بی وطن و خارج نشین ( مطابق خوش نشین ) بنامیم. حاکمان اسلامی این را تبلیغ می کنند که مخالفانشان مرفهین کاخ نشین و بی دردند و هوادارانشان کوخ نشینان که اتفاقا همه شان مسلمان معتقد و متوسلین به چهارده معصوم هستند!
به این نکات کوچک و ظریف و ظاهرا بی اهمیت باید توجه داشت.
و نکته پایانی این که یک جمعیت تقریبا هشت میلیونی ایرانی ( نسل اول و دوم و حتی سوم ) در سراسر دنیا پراکنده اند که بسیاری شان در طی سالها پیوندهای خود را با سرزمین مادری بریده و به زندگی عادی روی آورده اند ولی بخشی هم هنوز در فکر وطن هستند و رویای بازگشت به میهن را در سر دارند. آنان برای تحقق این رویا مبارزه می کنند و متحمل هزینه می شوند. بعضی با قلم و بیان، بعضی با تلاش در جهت سازماندهی مبارزه با این رژیم، یکی کمتر و یکی بیشتر، و بعضی با شرکت در تظاهرات اعتراضی. آنها می توانستند بروند دنبال زندگی شخصی خودشان و به ایران و مسائلش اهمیتی ندهند اما همین مقدار که وقت می گذارند و صدای اعتراض مردم ایران را در جهان بازتاب می دهند شایسته تقدیر هستند و بایسته که آنان را همچنان ایرانی و همراه خود بدانیم.
برگرفته از ایران گلوبال
