کیهان لندن
با گذشت نزدیک به یک ماه از آغاز خیزش سراسری در ایران به نظر میرسد دولت جو بایدن مجبور شده در حمایت از صدا و خواست مردم ایران کمی جدیتر اعلام موضع کند.
رئیس جمهوری آمریکا که یکی از اولویتهای او در سیاست خارجی معامله اتمی با رژیم ایران بود حالا در موقعیتی قرار گرفته که نمیتواند اعتراضات ضدحکومتی در ایران را نادیده بگیرد. بایدن در جریان سفر به کالیفرنیا در واکنش به خواست ایرانیانی که خواهان حمایت کامل آمریکا از معترضان و توقف مذاکره با جمهوری اسلامی هستند، به جمعیت اشاره کرد و گفت که آنجا پلاکارد «ایران آزاد» را میبیند و افزود «میخواهم بدانید که ما واقعاً در کنار شهروندان و زنان شجاع ایران هستیم.»
رئیس جمهوری ایالات متحده با اشاره به اینکه معترضان در ایران «برای حفظ حقوق اساسی خود تظاهرات میکنند» به سرکوب مردم به ویژه اذیت و آزار زنان اشاره و تأکید کرد «زنان باید بتواند آنچه را میخواهند بپوشند. هیچکس نباید به آنها بگوید چه بپوشند.» البته زیر پا گذاشتن حقوق زنان ایران توسط جمهوری اسلامی نه تازه و نه فقط مربوط به حجاب و پوشش است. اعتراضات کنونی نیز با شعارهای خود این را به صدای بلند از زبان زن و مرد و پیر و جوان و حتا کودک اعلام میکند.
بایدن همچنین هشدار داد: «حکومت ایران باید به خشونت علیه شهروندان خود پایان دهد تا آنها به حقوق اولیه خود برسند… میدانید، من مدتهاست که در سیاست خارجی تجربه دارم، مرگ مهسا امینی مرا بهتزده کرد. آنچه در ایران بیدار شده فکر نمیکنم تا مدتها آرام بگیرد.»
همسو با حمایت دولت آمریکا از صدای آزادیخواهانه مردم ایران، نازنین بنیادی بازیگر سرشناس ایرانی- بریتانیایی و از حامیان اعتراضات با حضور در کاخ سفید با مقامات ارشد ایالات متحده از جمعه کاملا هریس معاون بایدن، آنتونی بلینکن وزیر خارجه و جِیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید دیدار و گفتگو کرد. در این دیدار رابرت مالی مسئول امور ایران در وزارت خارجه آمریکا و یکی از حامیان پر و پاقرص معامله اتمی با ملاها نیز حضور داشت.
کاملا هریس در این ملاقات ضمن اعلام حمایت خود از زنان و دختران شجاع ایرانی گفت: «دولت آمریکا در کنار این زنان و سایر مبارزان خواهد بود تا جهان، صدای آنها را بشنود و ضمن تسهیل دسترسی ایرانیان به اینترنت آزاد مقامات جمهوری اسلامی را نسبت به اقدامات وحشیانه در سرکوب معترضان پاسخگو کند.»
جِیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید هم درباره دیدارش با نازنین بنیادی در توئیتی نوشت:« آمریکا بار دیگر تأکید میکند که دولت بایدن در کنار زنان شجاع و همه شهروندان ایران که در حال حاضر برای تأمین حقوق اولیه خود و در برابر خشونت و سرکوب، به خیابانها آمدهاند ایستاده است.»
پیش از این وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا در دیداری آنلاین با تعدادی از شرکتهای اینترنتی از آنها خواست از مجوز تازه دولت جو بایدن برای ارائه خدمات و ابزارهای ارتباطی اینترنتی به مردم ایران استفاده کنند.
همزمان روزنامه «واشنگتن پست» در گزارشی نوشت که دولت بایدن تلاش میکند از طریق ارسال پیامهای عمومی دلگرمکننده و تشویق شرکتهای فناوری اینترنتی به توسعه و ارائه خدمات خاص، از اعتراضات ضدحکومتی در ایران حمایت کند.
در این میان، مقامات ارشد کاخ سفید گفتهاند از اعتراضات سال ۸۸ در ایران درس گرفتهاند. در آن زمان دولت باراک اوباما رئیس جمهوری وقت آمریکا، به سرکوب معترضان به نتایج انتخابات نمایشی ریاست جمهوری اسلامی در ایران واکنش نشان نداد و از اعتراضات حمایت نکرد آنهم در حالی که معترضان در ایران او را بطور مستقیم خطاب قرار داده و شعار میدادند: «اوباما اوباما، یا با اونا یا با ما!» اوباما اما در عمل جانب «اونا» و رژیم را گرفت.
یک مقام ارشد کاخ سفید که نخواست نامش فاش شود، در اینباره به «واشنگتن پست» گفت: «کاخ سفید این مرتبه حواساش بود تا از همان ابتدا موضع محکمتری اتخاذ کند و در عین حال مراقب است توجه جهان را از اعتراضات مردم ایران منحرف نکند.»
در همین ارتباط باراک اوباما در مصاحبهای با اشاره به رویکرد دولتش در عدم حمایت علنی از اعتراضات سال ۸۸ گفت: «با نگاه به گذشته، این رویکرد اشتباه بود.» وی افزود: «الان که به عقب نگاه میکنم به نظرم آن دید اشتباه بود. هروقت برای مردمی که خواهان آزادی هستند بارقه امیدی به وجود میآید، ما باید از آنها حمایت کنیم و همراهیمان را ابراز کنیم.»
هرچند وزارت خزانهداری آمریکا یک هفته پیش در واکنش به سرکوب اعتراضات در ایران هفت مقام جمهوری اسلامی از جمله احمد وحیدی وزیر کشور جمهوری اسلامی، عیسی زارعپور وزیر ارتباطات، وحید مجید رئیس پلیس سایبری، حسین رحیمی رئیس پلیس تهران، حسین ساجدینیا معاون عملیات نیروی انتظامی، یدالله جوانی معاون سیاسی سپاه پاسداران و حسین نجات معاون «قرارگاه ثارالله» سپاه پاسداران را در فهرست تحریمها قرار داد اما به نظر میرسد با وجود اظهارات مقامات و تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی اما افکار عمومی همچنان نسبت به حسن نیت دولت بایدن در مورد حمایت از اعتراضات در ایران مردد و بیاعتماد است به ویژه آنکه این بیاعتمادی به نقش آمریکا و اروپا در سرنگونی حکومت پهلوی و حمایت از خمینی و روی کار آوردن جمهوری اسلامی بر میگردد.
بر اساس گزارش مؤسسه «اتحاد علیه ایران هستهای»، اعمال ناقص تحریمهای دولت بایدن بر تجارت غیرقانونی نفت ایران به رژیم اجازه داده است که در دو سال گذشته بیش از ۱۵ میلیارد دلار به نیروهای نیابتی نظامی و تروریستی خود تزریق کند.
اینهمه در حالیست که اعتراضات مردم ایران معامله برجام و بازی سیاست بینالمللی در ارتباط با جمهوری اسلامی را بهم ریخته و توجه جهان را به خود جلب کرده است. اعتراضاتی که شعارهای آن به صراحت علیه حکومت اسلامی و برای تغییر رژیم و رسیدن به آزادی و دمکراسی است.