حمید فرخنده
درخواست شاهزاده رضا پهلوی از مردم و نخبگان داخل و خارج کشور برای دادن وکالت به او جهت داشتن نوعی مشروعیت و نمایندگی سیاسی برای صحبت کردن با رهبران کشورهای تاثیرگذار درباره تحولات سیاسی ایران، موجی از بحث‌ها میان موافقان و مخالفان این حرکت شاهزاده به راه انداخته است. برخی را برآشفته، عده‌ای را نگران و گروهی دیگر را امیدوار کرده است. علت بخشی از بحث‌ها و سردرگمی‌ها تداخل زوایای مختلفی است که از آن می‌شود به این اقدام شاهزاده پرداخته می‌شود. از سه زاویه عمده می‌شود به این گام سیاسی نگاه کرد: از زوایه حرکت سیاسی مبتکر این اقدام، از زاویه تاثیر بر جمهوری‌خواهان و نهایتا از نگاه تاثیری که این اقدام بر جنبش اعتراضی و آزادی‌خواهانه داخل کشور می‌گذارد.
۱. از زاویه حرکت سیاسی
اقدام شاهزاده رضا پهلوی یک ابتکار سیاسی است و نه حقوقی. برای اقدام سیاسی نیز از رقیب اجازه نمی‌گیرند. اگر شخصی یا نیرویی به این نتیجه رسیده که توان و امکانات بسیج برای پیشبرد امر نمایندگی را دارد، منتظر چراغ سبز این یا آن نیروی سیاسی نمی‌ماند. کمااینکه اگر فرضا حامد اسماعیلیون یا تقی رحمانی به عنوان چهره سیاسی جمهوری‌خواه چنین درخواستی از مردم و نخبگان داخل و خارج کشور کرده بودند، این ابتکار از سوی چهره‌ها و نیروهای جمهوری خواه حمایت می‌شد و کمپین جمع‌آوری امضا در اینترنت نیز برای آن راه اندازی می‌شد. البته در این‌صورت صدای مخالفت با این حرکت از سوی آنطرف، یعنی پادشاهی‌خواهان بلند می‌شد.
۲. از زاویه جمهوری‌خواهان
جمهوری‌خواهان، علیرغم اینکه طبیعتا حق نقد دارند، اما از زاویه‌ای نادرست به مخالفت با این ابتکار سیاسی برخواسته‌اند. می‌گویند چون امکانِ دادنِ وکالت واقعی وجود ندارد یا اینکه چون با دیگر نیروهای اپوزیسیون پیرامون آن گفتگو نشده است، پس این درخواست از اساس نادرست است. اما اینکه امکان وکالت حقوقی در شرایط کنونی وجود ندارد، به معنای آن نیست که امکان وکالت سیاسی و سمبلیک نیز وجود ندارد.
جالب است که برخی از مخالفان نظام پادشاهی برآشفته‌اند، این اقدام شاهزاده را اشتباه مهلک او می‌دانند و برای او حرکت و راه درست را ترسیم می‌کنند. این درحالیست که اگر حرکت او اشتباه است که مخالفانش باید خوشحال باشند، چراکه او با این اشتباهش از صحنه خارج می‌شود یا جناح سلطنت‌طلب یا پادشاهی تضعیف می‌شود که نهایتا به نفع جمهوری‌خواهان تمام خواهد شد، پس نگرانی از چیست؟ به نظر می‌رسد این نگرانی حاصل غافل‌گیری و مشاهده بازتاب نسبتا گسترده‌ای است که این ابتکار رضا پهلوی در میان بخشی از مردم و سلبریتی‌ها داشته است. تاثیر مثبت این حرکت در اردوگاه جمهوری‌خواهان این است که آنها نیز برای عقب نماندن در این عرصه به ابتکار‌ها و معرفی چهره یا چهره‌های سیاسی خود خواهند پرداخت.
۳. از زاویه اتحاد اپوزیسیون و تاثیر بر جنبش اعتراضی داخل
از زاویه اتحاد اپوزیسیون در وهله اول این اقدام بر دو دسته‌‌گی آنها خواهد افزود، چنانکه گوشه‌ای از این دودسته‌گی‌های شدید را در فضای مجازی میان جمهوری‌خواهان و طرفداران پادشاهی شاهد هستیم. نهایتا اما مشخص شدن صف‌ها، نیروها و چهره‌های سیاسی هردو طرف می‌تواند اپوزیسیون را به سوی به رسمیت شناختن روشن‌تر یکدیگر و یک نمایندگی مشترک برای پیش بردن گفتگوهای احتمالی آینده در خارج و حتی در داخل اگر شرایط فراهم آید، رهنمون شود.
حاکمان و طرفداران جمهوری اسلامی نیز البته تلاش خواهند کرد از این اختلافات به سود خود و برای حمله به همه نیروهای اپوزیسیون بهره‌برداری کنند.
برگرفته از ایران امروز
